اطلاعات پایه در شهرسازی و برنامه ریزی شهری

نوشته شده توسط:میثم مطلق در شهرسازی » برنامه ریزی شهری | ۰۳ آذر ۱۳۹۱ - ۱۳:۰۰ | ۸۳ دیدگاه

آماده سازی زمین : مجموعه عملیاتی است که زمین را برای احداث مسکن (ساختمان) مهیا می سازد. شامل:

الف: عملیات زیر بنایی قبیل تعیین بر و کف، تسطیح و آسفالت معابر، تامین شبکه های تاسیساتی آب و برق، جمع آوری و دفع آب های سطحی، فاضلاب و غیره

ب: عملیات روبنایی مانند احداث مدارس، درمانگاه واحد انتظامی، فضای سبز، اداره آتش نشانی، اماکن تجاری و نظایر آن ها

ارتفاع ساختمان: فاصله عمودی مرتفع ترین نقطه پشت بام به استثنای اجزای فرعی یا سایر وسایلی که در روی پشت بام قرار می گیرد، از شیب متوسط خیابان یا معبر مجاور.
اراضی موات: زمین هایی که سابقه عمران و احیا نداشته باشند.
اراضی بایر: زمین هایی که سابقه عمران و احیا داشته ولی بتدریج به حالت موات برگشته است.
اراضی دایر: زمین هایی که آن را احیا و آباد کرده اند و در حال حاضر دایر و در حال بهره برداری مالک است.
اراضی شهر: زمین هایی که محدوده قانونی و حریم استحفاظی شهرها و شهرک ها قرار گرفته اند.
بالکن: پیش آمدگی ساختمان در طبقات که حداقل از یک طرف به فضای باز محدود شده باشد.
بر: حدی از قطعه زمین (مالک) که مشرف به گذر باشد.
بر صلاحی: حدی از قطعه زمین (مالک) که مشرف به گذر بوده، دارای عرض اصلاحی و مستلزم عقب نشینی باشد.
پیلوت: محلی که برای پارکینگ یا فضای بازی کودکان در طبقه همکف احداث می شود.
پخ: قاعده مثلث متساوی الساقینی که ساق های آن منتهی الیه دو ضلع از دو گذر متقاطع در محل تقاطع باشد و طول این قاعده توسط شهرداری مشخص شده یا بشود.
تراکم ساختمانی: نسبت سطح زیر بنای ساختمان (سطح ناخالص طبقات)هر پلاک تقسیم بر کل مساحت زمین همان پلاک یا تعداد طبقات * سطوح ساخته شده ، تقسیم بر مساحت کل قطعه
خیابان: گذرهایی که عرض آنها بیش از 12 متر باشد.
حریم: محدوده ای از اراضی که در اطراف عملکردهای خاص، به مناسبت های امنیتییا ایمنی و غیره تحت حفاظت قرار گرفته هر گونه ساخت و سازه، کاربری و بهره برداری از اراضی مزبور منوط به رعایت ضوابط حریم مربوطه است.
حیاط خلوت: حیاط های کوچک که به منظور گرفتن نور و هوا برای قسمت های مختلف ساختمان ایجاد می شوند و ابعاد آن نباید از حداقل تعیین شده کمتر باشد.
زیر زمین : هر طبقه که حداکثر ارتفاع نورگیر آن از کف متوسط گذر 90 سانتی متر باشد یا اینکه نصف ارتفاع آن پایین تر از سطح خیابان یا معبر مجاور باشد.
سطح اشغال ساختمان : سطحی از قطعه زمین که به وسیله ساختمان اشغال شده باشد.
سطح ناخالص طبقات : جمع کل مساحت طبقات ساختمان با دیوارهای خارجی
سطح خالص طبقات: سطح ناخالص طبقات منهای فضا های پارکینگ و رفت و آمد (راهرو، آسانسور، پله و ...) دیوارها و سایر مصارف مربوط.
طرح جامع سرزمین: طرح استفاده از سرزمین در قالب هدف ها و خط مشی های ملی و اقتصادی از طریق بررسی امکانات و منابع مراکز جمعیت شهری و روستایی کشور و حدود توسعه و گسترش شهر ها و شهرک ها ی فعلی و آینده قطب های صنعت، کشاورزی، مراکز جهانگردی و خدماتی بوده تا در اجرای برنامه های عمرانی بخش های عمومی و خصوصی نظم و هماهنگی ایجاد کند.
طرح جامع شهر: طرحی بلند مدت که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه ها ی مسکونی، صنعتی، تجاری،اداری، کشاورزی و تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات شهری و نیازمندی های عمومی شهری، خطوط کلی ارتباطی و محل پایانه ها و فرودگاه ها و بنادر و سطح لازم برای ایجاد تاسیسات و تجهیزات و تسهیلات عمومی مناطق و نوسازی، بهسازی و اولویت های مربوط به آن ها تعیین می شود و ضوابط و مقررات مربوط به کلیه موارد فوق، همچنین ضوابط مربوط به حفظ بنا و بناهای تاریخ و مناظر طبیعی و تهیه و تنظیم می شود.
طرح هادی روستایی: تجدید حیات و هدایت روستا با در نظرگرفتن ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی
طرح هادی شهری: برنامه راهنمایی توسعه شهر، برای شهرهایی تهیه می شود که یا فاقد بودجه طرح جامع می باشند و یا امکان تهیه طرح جامع در آن ها فراهم نشده است. طرح هادی برای شهرهای کوچک و به خصوص شهرهایی که تا حدود 25000 نفر جمعیت دارند، تهیه می شوند.
طرح تفضیلی: طرحی که براساس معیار ها و ضوابط کلی طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین های شهر در سطح حملات مختلف شهر و موقعیت و مساحت دقیق برای هر یک از آن ها و تفضیلی شبکه عبور و مرور و میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحد های شهری و اولویت های مربوط به مناطق بهسازی و نوسازی و توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت کلیه عوامل مختلف شهری در آن تعیین می شود و نقشه ها و مشخصات مربوط به مالکیت براساس مدارک تهیه و تنظیم می گردد.
قطعه زمین: زمینی که دارای یک سند مالکیت باشد و با خیابان یا معبر جدا نشود.
قنات (کاریز): مجموعه ای از چند میله چاه و یک کوره (یا کوره های) زیر زمینی که با شیبی کمتر از شیب سطح زمین، آب موجود در لایه (یا لایه های) آبدار مناطق مرتفع زمین یا رودخانه ها یا مرداب ها تو برکه ها را به کمک نیروی ثقل زمین و بدون کاربرد نیرویی و هیچ نوع انرژی الکتریکی یا حرارتی صرفا با جریان طبیعی جمع آوری و به نقاط پست تر می رساند. به عبارتی قنات را می توان نوعی زهکش زیر زمینی دانست که آب جمع آوری شده توسط این زهکش به سطح زمین آورده می شود و به مصرف آبیاری، شرب و ... می رسد.
کاربری: تعیین نوع استفاده از زمین براساس مطالعات پایه ای برای شناخت شهر و آشنایی با نحوه پراکندگی فعالیت های شهری می باشد . کاربری های شهری عبارتند از: مسکونی، آموزشی، فضای سبز، فرهنگی - مذهبی، بهداشتی و درمانی، ورزشی ، پارکینگ، خدمات شهری، تجهیزات شهری، خدمات عمومی، اداری - دولتی، تجاری، صنعتی، انبارداری، حمل و نقل، کشاورزی ، باغ ، مفهوم کاربری مرتبط است با طرح جامع یا طرح تفضیلی یا طرح هادی.
کاربری مختلط: ترکیب چند عملکرد از کاربری های مختلف در یک قطعه زمین(تجاری، اداری و مسکونی)
کف: تراز سطح مبنای ارتفاع ساختمان نسبت به متوسط تراز تمام شده و پیاده روی گذرهای محیطی قطعه زمین یا ملک.
کوچه اتومبیل رو: گذرهایی که عرض آن ها 6 متر یا بیشتر باشد.
پارکینگ کاربریهای مسکونی:در یک واحد مسکونی احداث پارکینگ الزامی نیست.به ازاء دو واحد مسکونی یک پارکینگ مورد نیاز است . و مساحت مورد نیاز به میزان حداقل 16 متر مربع جهت پارکینگ کافی می باشد.در ساختمانهای مجتمع آپارتمانی تا 4 واحد مسکونی به ازاء هر دو واحد مسکنی یک پارکینگ نیاز است. البته در ساختمانهای 4 واحد و کمتر می توان از مقررات بند 2 ضوابط عمومی مربوط به پارکینگ هم استفاده نمود (یعنی 32 متر مربع پارکینگ مورد نیاز است.)در ساختمانهایی که بیش از چهلر واحد مسکونی دارند تا چهار واحد آن 50 متر مربع پارکینگ مورد نیاز است و به ازاء هر واحد اضافی یک پارکینگ مورد نیاز است. در حالت فوق مساحت هر واحد پارکینگ حداقل 25 متر مربع می باشد.

تراکم خالص شهری : متوسط پراکندگی جمعیت در سطح خالص کل کاربری های شهری را گویند .
تراکم ناخالص شهری : نسبت جمعیت به مساحت در محدوده طرح را گویند .
تراکم خالص مسکونی : نسبت تعداد جمعیت ساکن ( تعداد واحد های مسکونی) به سطوحی که اختصاص به کاربری مسکونی دارد
تراکم خالص شهری : متوسط پراکندگی جمعیت در سطح خالص کل کاربری های شهری را گویند .
تراکم ناخالص شهری : نسبت جمعیت به مساحت در محدوده طرح را گویند .
تراکم خالص مسکونی : نسبت تعداد جمعیت ساکن به سطوحی که اختصاص به کاربری مسکونی دارد .
مساحت زیربنا: مساحت هر طبقه از بنا را گویند.
مساحت کل بنا: مجموع سطح طبقات یک ساختمان اعم از روی زمین یا زیرزمین.
متوسط مساحت زمین: نسبت مساحت قطعات تفکیک شده به تعداد آن را در یک محدوده معین .
ضریب سطح اشغال : سطح اشغال شده در طبقه همکف یک ساختمان نسبتبه کل مساحت زمین مورد نظر (طبق سند و یا مساحت وضع موجود بشرطی که بدون کسر اصلاحی کمتر از سند مالکیت باشد.).
متوسط مساحت کل بنا :نسبت جمع مساحت پروانه ها یا جمع مساحت پایان ساختمانها به تعداد پروانه ها یا پایان ساختمان صادره .
متوسط ضریب تراکم : نسبت جمع تراکم استفاده شده در هرپروانه یا بنا به تعداد کل پروانه های صادره .
مساحت کل طبقات و زیرزمین : مجموع مساحت کل طبقات احداث شده (مطابق مساحت کل بنا) با احتساب مساحت زیرزمین .
تعداد طبقات: طبقات احداث شده از روی شالوده تا پشت بام را شامل می گردد( خرپشته جزء طبقات محسوب نمی شود.)
مساحت مفید : بنای ایجاد شده و قابل استفاده بدون در نظر گرفتن راهروهای ارتباطی ، راه پله ، چاهک آسانسور ، شوت زباله ،‌نورگیرها،‌پارکینگ و انبارهای مجزا بخصوص در زیر زمین وتاسیسات و فضاهای مشاعی دیگر.
صفر طبقه : ایجاد خرپشته یا انباری یا توسعه بنا در طبقات موجود که منجر به طبقه اضافی نشود.
تراکم : درصد بنایی که نسبت به مساحت زمین در طبقات قابل احداث می باشد که در طرح تفصیلی برای کاربری های مختلف تعریف گردیده است. (به جز سطوح پارکینگ و مشاعات در همکف و زیرزمین ها و انباری در زیرزمین)
عملکرد بنا(کاربری طبقات و یا کاربرد بنا) : نحوه بهره برداری از فضاهای ایجاد شده از یک ساختمان (انواع استفاده: مسکونی ، تجاری،‌اداری و…)

.......................................................................................................................................

مشخصات املاک در کاربری مسکونی:

- مساحت زیربنا: مجموع سطوح در هرطبقه از ساختمان های یک ملک را مساحت زیربنای آن طبقه گویند.

- مساحت کل بنا: عبارت است از مجموع سطوح ساخته شده در کلیه طبقاتی که در یک ملک احداث می شود یا شده است که شامل زیرزمین یا زیرزمین ها ، همکف، طبقات فوقانی اعم از قسمت های مفید و اختصاصیات و یا مشاعات در طبقات ساختمان می باشد.

- متوسط مساحت زمین: عبارت است از نسبت کل مساحت زمین ها به تعداد اراضی بلوک یا ناحیه ، محله،‌منطقه ، شهر

- ضریب سطح اشغال : عبارت است از نسبت درصد مساحت سطح مجاز احداث بنا به مساحت قطعه زمین در طبقه همکف

- متوسط مساحت کل بنا : عبارت است از نسبت مساحت کل بنا در املاک موجود به تعداد اراضی بلوک یا ناحیه یا محله یا منطقه یا شهر

- ضریب تراکم مجاز: عبارت است از نسبت درصد سطح زیربنای کل ساختمان به سطح قطعه زمین مورد ساخت با کاربری مجاز طبق طرح تفصیلی (مشاعات و انبار و پارکینگ در زیرزمین و پارکینگ در همکف جزء این ضریب محاسبه نمی گردند.)

- تراکم استفاده شده : عبارت است از سطح زیربنای کل ساختمان به سطح قطعه زمین مورد ساخت با هرکاربری (مشاعات و پارکینگ و انباری در زیرزمین و پارکینگ درهمکف جزء این سطوح محاسبه نمی گردد)

- بنای مفید : مجموع زیربنای کل طبقات بجز سطح پارکینگ ها و انباری ها و مشاعات

- مساحت زیربنای مشاعات در مسکونی: شامل مجموع مساحت تاسیسات ، راهرو ، راه پله،‌آسانسور ، لابی،‌سالن اجتماعات ، استخر و سونا و ورزشی، سرایداری، شوت زباله ، نگهبانی، نورگیرها، سرویس بهداشتی و انباری مشاع جزء سطوح مشاعات می باشند.

- درصد بنای مفید استفاده شده: درصد مجموع زیربنای مفید طبقات در طبقات، نسبت به مساحت ملک(طبق سند مالکیت) . (زیربنای کل ، منهای مشاعات و پارکینگ و انباری)

........................................................................................................................................

انواع اراضی :

- دایر:اراضی دارای ساختمان و تاسیسات و دیوارکشی متناسب با ملک و یا املاکی که باغ و مشجر و یا زراعی باشد، می گویند .

- بایر: به اراضی فاقد ساختمان و تاسیسات می گویند که سابقه دایر بودن را داشته اند.

- موات : به املاکی که فاقد ساختمان و تاسیسات باشد و هرگونه سابقه عمران و آبادی و یا باغ و کشاورزی نداشته اند گویند.

مشخصات کاربری ملک :

- مسکونی : به سطوحی اطلاق می گردد که براساس نقشه کاربری اراضی جهت احداث واحدهاو مجموعه های مسکونی اختصاص یافته اند.

- تجاری: این اراضی برای فعالیت های بازرگانی ، مغازه ها و فروشگاه ها ، کسب و پیشه و دوایر نمایندگی های مختلف و دفاتر تجاری براساس سلسله مراتب طرحهای تفصیلی (خرده فروشی، عمده فروشی، دفاتر) پاساژ، تیمچه، سرا درنظر گرفته شده است.

- مختلط : عبارت است از ترکیب چندعملکرد از کاربری های مختلف دریک قطعه زمین با کاربری مختلط (تجاری اداری، تجاری مسکونی ، مسکونی اداری و اختلاطی از کاربری های فرهنگی ،‌ورزشی، آموزشی) با توجه به طرح تفصیلی می باشند.

- باغ : عبارت است از زمین محصور و یا غیر محصوری که در آن درخت به تعدادی که قانون مشخص نموده است کاشته باشند و یا در طرح تفصیلی به صورت باغ تعیین شده باشد.

- مذهبی: انواع کاربریهای مذهبی در سلسله مراتب خدمات شهری به شرح ذیل می باشد. * اراضی مذهبی رده محله شامل: مساجد کوچک، تکایاو حسینیه ها * اراضی مذهبی رده ناحیه شامل: مساجد و فاطمیه ها *‌اراضی مذهبی رده منطقه شامل: مساجد بزرگ و هیئت ها* اراضی مذهبی رده حوزه شامل: مجتمع های مذهبی ، دارالتبلیغ ها و مهدیه ها * اراضی مذهبی رده شهر و فراتر : شامل مساجد اصلی شهر ، خانقاه ،‌ کلیساها و کنیسه ها ، امامزاده ها ، بقاع متبرکه ،‌مصلی ،‌آتشکده ها و معابد.

- آموزشی: این اراضی بسته به سلسله مراتب خدمات شهری با توجه به رده های مختلف کاربری آموزشی به احداث ساختمان های آموزشی اختصاص دارد. فعالیت های مجاز در این اراضی آموزشی رده های مختلف به شرح ذیل می باشد. * اراضی آموزشی رده محله: شامل مهدکودک، آمادگی ،‌مدرسه ابتدایی مدارس راهنمایی و دبیرستان ها.* اراضی آموزشی رده ناحیه: شامل کلاس های نهضت سواد آموزی، مراکز آموزش حرفه ای و هنرکده ها.* اراضی آموزشی رده منطقه شامل: مدارس اسلامی ،‌موسسات آموزش زبان های خارجی وهنرستان های صنعتی* اراضی آموزشی رده حوزه ای : شامل مدارس ویژه نابینایان ،‌مدارس ویژه معلولین کرو و لال و مدارس ویژه سایر معلولین .* اراضی آموزشی رده شهر و فراتر: شامل مدارس ویژه خارجیان مقیم تهران و مدارس ویژه کودکان استثنایی

نظرات
ارسال نظر

manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۸ - ۱۴:۱۲:۰۶
Do you mind if I quote a couple of your articles as long as I provide credit and sources back to your blog?

My blog site is in the very same niche as yours
and my visitors would really benefit from a lot of the information you
provide here. Please let me know if this ok with you.
Appreciate it!
manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۲:۵۲:۵۷
Its such as you read my mind! You seem to know so much approximately this, like you wrote
the e-book in it or something. I believe that you can do with a few p.c.
to drive the message house a bit, however instead of that, that is excellent
blog. An excellent read. I will definitely be back.
manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۴:۱۲:۳۳
I need to to thank you for this good read!! I absolutely enjoyed every bit of it.

I've got you bookmarked to look at new things you post…
manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۶:۱۸:۱۷
Write more, thats all I have to say. Literally, it seems as though
you relied on the video to make your point. You clearly
know what youre talking about, why throw away your intelligence on just
posting videos to your weblog when you could
be giving us something enlightening to read?
RogerSiz
- ۱۳۹۶/۰۵/۰۳ - ۱۲:۵۶:۰۰
Dissertation Writing Service - EssayErudite.com

Our https://essayerudite.com/dissertation-writing-service/ provides a full-scale writing assistance accessible online 24/7.
Apart from many other writing companies, we are rather picky when forming a professional staff of experts.
Moreover, we try to make our every customer feel safe and pleased with the service.
EssayPaper
- ۱۳۹۶/۰۵/۰۴ - ۱۵:۵۱:۱۲
EssayErudite.com is the web's leading provider of quality and professional academic writing.
When it comes to essay writing, an in-depth research is a big deal. Our experienced writers are professional in many fields of knowledge so that they can assist you with virtually any academic task. We deliver papers of different types: essays, theses, book reviews, case studies, etc.
We have thousands of satisfied customers who have already recommended us to their friends. Why not follow their example and place your order today?
http://jeanetteschouweiler.weebly.com/blog/why-shoe-lifts-are-the-best-solution-
- ۱۳۹۶/۰۵/۰۷ - ۲۱:۲۸:۰۹
What's up to all, how is everything, I think every one is getting more from this web page, and your views are good in favor of new users.
How do you strengthen your Achilles tendon?
- ۱۳۹۶/۰۵/۰۸ - ۰۰:۴۴:۳۸
WOW just what I was looking for. Came here by searching for Can you lose weight by doing yoga?
AaaucekeW
- ۱۳۹۶/۰۵/۰۸ - ۱۳:۰۰:۰۶
Segway Verona offers tours that make sure you will enjoy a fun and immerse experience of our beloved city. We combine Segway, our innovative way of transportation, with tours in the historical city centre. Through our explorations of 1 or 2 hours, we will bring you to the most breathtaking spots, so that, if you do not stay long in Verona, we make sure that you see all of the unmissable sights!

Segway is really easy to use! It is so intuitive that it feels like an extension of the human body. To understand why, consider this: if you stand up and lean forward, so that you are out of balance, you will intuitively put your leg forward. Segway works the same way: to move forward or backward
bsolution
- ۱۳۹۶/۰۵/۳۰ - ۰۱:۲۴:۴۸
Generic lowest price http://www.brandssolution.co.uk/uploads/160_120/pharmacy/tranon.html tablets buy online uk.
bsolution
- ۱۳۹۶/۰۵/۳۰ - ۱۷:۲۰:۰۴
Online canadian http://www.brandssolution.co.uk/uploads/160_120/pharmacy/index-60.html per pill price.
Lesley
- ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۱۴:۴۱:۰۴
I do not know whether it's just me or if everyone else experiencing problems with your blog.
It appears like some of the text in your content are running off the screen. Can someone else
please comment and let me know if this is happening to them as well?

This could be a issue with my internet browser because I've had this happen before.
Cheers