من ونیزی نیستم

نوشته شده توسط:میثم مطلق | ۲ دیدگاه


برای شناخت چهره واقعی یک شهر هیچ راهی بهتر از گم شدن توی آن شهر نیست. کتابفروشی‌‌ها و اینترنت پر هستند از کتاب‌های راهنمایی که به شما یاد می‌دهند راه‌تان را چگونه در شهرهای مختلف پیدا کنید، کجا بروید، چه بخورید و در کدام هتل اقامت کنید. هیچ‌کس به شما یاد نمی‌دهد که یک شهر را چگونه زندگی کنید. مردمش و بافت شهری‌اش را چگونه بشناسید و شهر را به صورت یک ذات مجزا چگونه تجربه کنید.

 

در ‌این راهنمای کوچک قرار است خاطرات گم شدن یک معمار در کوچه‌های ونیز را بخوانید. ونیز یک شهر جادویی است. زیباتر از آنکه بتواند واقعی باشد. به نظر می‌آید که درست از سرزمین پریان پرت شده به دنیای واقعی. با خانه‌های رنگارنگ. با کانال‌های باریک و پل‌های سفیدش. با قایقران‌هایی که لباس‌هایی یک شکل پوشیده‌اند و وقتی پارو می‌زنند، آواز می‌خوانند. وقتی در ونیز قدم می‌زنی، انتظار داری که یک فرشته با بال‌های توری‌اش از بالای برج کلیسا بپرد بیرون یا اینکه پری مهربان قصه‌‌ها با یک پیراهن آبی بلند چوب جادویی‌اش را تکان بدهد و دخترکان را تبدیل به سیندرلا کند. اما نه! اینجا قرار نیست کدو حلوایی تبدیل به کالسکه بشود. اینجا یک شهر شلوغ پر از توریست است. پر از مردمی که بستنی می‌خورند. چمدان‌هایشان را به زور از روی پل‌های قدیمی عبور می‌دهند. از روی نقشه دنبال هتل‌شان می‌گردند. سر سوار شدن به گوندالو* با قایقران چانه می‌زنند و در کافه‌های کوچک کنار ساحل نوشیدنی‌های میوه‌ای را با نی فرو می‌دهند. ونیز از 117 جزیره بزرگ و کوچک تشکیل شده و 171 کانال ‌بین این جزیره‌ها وجود دارد. کانال اصلی و بزرگ شهر با حرکتی مارپیچی از میان شهر می‌گذرد و تقریبا به تمام بخش‌های اصلی شهر راه دارد. با تمام وسایل نقلیه موجود می‌توان تا نزدیکی شهر ونیز رفت اما برای ورود مستقیم از سایر شهرها به بافت اصلی شهر تنها یک راه‌ وجود دارد: قطار. قطار برای ورود به ونیز از روی یک پل پنج کیلومتری عبور می‌کند. آدم‌هایی که از شنیدن بوق ماشین‌ها و صدای حرکت مدام‌شان خسته‌اند، وارد شهری رویایی می‌شوند: «شهری بدون ماشین.»

تاریخچه ونیز
ساخت ونیز به بیش از هزار سال پیش برمی‌گردد. ونیزی‌های اولیه برای فرار از حمله غارتگران، شهرشان را روی این جزیره‌ها ساختند به امید اینکه آب مانع ورود دشمن به شهرشان شود. با اینکه زندگی کردن روی این صخره‌ها و جان سالم به در بردن به اندازه کافی مشکل بود اما نیاکان ونیزی‌های امروز فقط به ساختن سرپناه فکر نکردند. آنها یکی از زیباترین شهرهای جهان را روی این جزیره‌های غیرمسکونی بنا کردند. آنها توانستند شهرشان را از دشمنان زمینی حفظ کنند اما آنچه ونیز امروز را تهدید می‌کند «آب» است، آبی که هر سال بالاتر می‌آید و ونیز زیبا را کمی بیشتر در خود فرو می‌برد. دانشمندان می‌گویند فقط یک معجزه می‌تواند ونیز را نجات بدهد، معجزه‌ای که علم امروز نمی‌تواند عملی‌اش کند. سبک معماری ونیزسواحل شرقی ایتالیا از تاثیرات هنر و معماری بیزانسی دور نیستند.  در ونیز سبک معماری‌ای به وجود آمده که تلفیقی از گوتیک و بیزانس است. سبک معماری ونیز منحصربه‌فرد است. به این سبک تلفیقی گوتیک و بیزانس سبک ونیزی می‌گویند. ونیز ثروتمندترین شهر ایتالیا در قرون وسطی و رنسانس است و دروازه شرق محسوب می‌شود. 

ونیز امروز
ونیز شهر پیاده‌‌ها و قایق‌هاست. با کوچه‌‌های کوچک و باریک که گاهی دو نفر به سختی می‌توانند از کنار هم عبور کنند. به علت عدم وجود ماشین و سختی‌‌های مربوط به ساخت‌وساز در این شهر، بافت ونیز در طول تاریخ تغییر چندانی نکرده است. از بناهای مدرن، در این شهر تک و توکی بیشتر موجود نیست و شهری که پیش روی شماست شهری است کهنه، اصیل و خیال‌انگیز. شهر ونیز از مجموعه تودرتویی از خیابان‌ها و کانال‌ها تشکیل شده است.همه کسانی که در این شهر حرکت می‌کنند به یک نقشه مسلح هستند و با این همه مدام گم می‌شوند و مدام می‌رسند به خیابان‌هایی که بن‌بست‌اند.  البته از تابلوی بن‌بست خبری نیست. بن‌بست برای آدم‌هاست، وگرنه ماهی‌ها در ونیز بن‌بست ندارند.

ساختار شهری و فضاهای تجمع
در این شهر باریک فضاهای شهری فراموش نشده‌اند. مانند تمام شهرهای ایتالیا در ونیز هم فضای شهری اهمیت زیادی دارد. در هر جایی که خیابان‌ها کمی عریض‌تر می‌شوند، بخشی از آن به فضای مکث و تجمع تبدیل می‌شود. ونیز فقط یک میدان اصلی دارد. بزرگ‌ترین میدان شهری ونیز که یکی از بزرگ‌ترین میادین دنیا هم هست، میدان «سن مارکو» است. بقیه میدان‌های ونیز را compo می‌نامند. ونیز هم تشکیل شده از خیابان‌ها و کوچه‌‌ها و تعداد زیادی از این کومپوها که بسته به محل قرار‌گیری‌شان در بافت شهری بزرگ و کوچک هستند. در مرکز بیشتر این کمپوها مجسمه یا آب‌نمایی قرار دارد که نماینده نام آن میدان است. این کمپوها فضاهای مکث شهری هستند و حرکت و ایستادن را در بافت به شکل معنی داری تداوم می‌بخشند. در میدان‌های بزرگ‌تر فضاهایی برای نشستن تعبیه شده که بخش‌های روباز رستوران‌ها یا بارهای مجاور میدان هستند. 

میدان‌های ونیز
در دل بافتی تودرتو که ترکیبی از کوچه‌‌ها و کانال‌های تنگ است، ونیز یکی از وسیع‌ترین میدان‌های شهری جهان را در دل خود دارد. میدان سن مارکو در فضایی به ابعاد تقریبی 300 متر در 100 متر در باریکی ونیز خودش را جا کرده است. این فضای شهری معروف یک میدان محصور نیست. با اینکه از چهار طرف با بناهایی احاطه شده اما گوشه ضلع جنوبی این چهارضلعی بزرگ ( شبیه مستطیل است اما واقعا مستطیل نیست) به طرف کانال بزرگ باز می‌شود. بنابراین درحالی‌که در ضلع جنوبی میدان سن مارکو ایستاده‌اید، می‌توانید کشتی‌‌های بزرگ را ببینید که از کنار میدان عبور می‌کنند. در پاییز اغلب اوقات آب بالا می‌آید، مردم در این میدان تا زانو در آب فرو می‌روند. میدان سن مارکو خط آسمان یکنواختی دارد که برج ناقوس کلیسا آن را بر هم می‌زند. 

کلیساهای ونیز
ونیز 56 کلیسای کوچک و بزرگ دارد. بیشتر کلیساها در بافت تودرتوی شهری قرار دارند اما بعضی‌ها هم در نقاط شاخص در بافت قرار گرفته‌اند. کلیسای سن مارک در میدان سن مارکو واقع است و مهم‌ترین کلیسای ونیز است. کلیسای سن مارک در دوره گوتیک ساخته شده و متاثر از معماری این دوره است اما تزئینات و طلاکاری‌ها و موزاییک‌های آن به سبک بیزانسی هستند. قوس‌های رومی که در نمای کلیسا قرار گرفته‌اند، نماینده دوره بیزانس هستند. داخل کلیسا با تزئینات موزاییکی به رنگ طلایی در تمامی سطوح تزئین شده است. این موزاییک‌های طلایی آنقدر در این کلیسا زیاد هستند که چشم را خیره می‌کنند.

پل‌های ونیز
ونیز با داشتن 400 پل، شهر پل‌ها هم هست: پل‌های باریک و کوتاه، پل‌های سنگی پهن، پل‌های چوبی و پل‌های فلزی. معروف‌ترین پل ونیز که یکی از جاذبه‌های توریستی شهر به‌شمار می‌رود پل ریالتو است که روی کانال اصلی قرار دارد. این پل سنگی در سال 1588 میلادی ساخته شده و از سه مسیر عبور و دو ردیف مغازه در وسط تشکیل شده است. پل ریالتو روی کانال اصلی شهر قرار دارد. 

آنچه در هیچ شهر دیگری نخواهید دید
ونیز پر از مناظری است که در هیچ شهر دیگری نظیرش را نخواهید دید. با اینکه شهرهایی که بخشی از دریا یا رودخانه را در درون خودشان جا داده‌اند، اندک نیستند اما کانال‌های باریک شهر ونیز و پل‌‌های کوچک را جای دیگری نخواهید دید. شاید کوچه‌‌های باریک آشتی‌کنان را در شهرهای دیگر هم دیده باشید اما کوچه‌‌هایی که بن‌بست هستند و به آب ختم می‌شوند در هیچ شهر دیگری نیستند. خانه‌‌هایی که درهایشان روی آب باز می‌شود و به جای ماشین یک قایق جلویشان بسته است جای دیگری جلوی شما سبز نخواهد شد. در هیچ شهر دیگری در ویترین مغازه‌‌ها این همه ماسک بالماسکه نخواهید دید و فرشته‌‌های بالدار که بالای همه کلیساهای ایتالیا به شما سلام می‌کنند هیچ جایی در دل کوچه‌‌های به این باریکی نیستند که کلاه را از سر شما بیندازند. 

توی ونیز چه کار کنیم؟
 توی ونیز خودتان را گم کنید. خودتان را بسپارید به کوچه‌‌های باریک. نقشه را تا کنید و بگذارید توی جیب‌تان و کمی توی بافت شهر فرو بروید. ونیز یک روی خلوت‌تر هم دارد. جاهایی که گلدان‌ها از پنجره‌‌ها به بیرون آویزان شده و گاهی شاید زنی را ببینید که دارد رخت روی بند پهن می‌کند. وقتی که خوب گم شدید، نقشه را بیرون بیاورید و راه برگشت را پیدا کنید. توی ونیز تا می‌توانید راه بروید. به خانه‌‌های آجری که با لایه‌‌های رنگی سیمان پوشیده شده‌اند، نگاه کنید.به کانال‌های باریک نگاه کنید و اگر پول‌تان از پارو بالا می‌رود یکی از گوندالوها را کرایه کنید و یک ساعتی در کانال‌های شهر بچرخید. این تنها راهی است که می‌شود چهره واقعی ونیز را تجربه کرد. به جز ونیز کجا می‌توانید راه‌تان را گم کنید و از این گم شدن لذت ببرید. مگر چندبار فرصت گم شدن در یک سرزمین جادویی را خواهید داشت؟

  • manicure

    manicure

    • ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۴:۴۶:۵۴

    Howdy! I know this is kinda off topic but I'd figured I'd
    ask. Would you be interested in trading links or maybe guest authoring a blog post
    or vice-versa? My blog goes over a lot of the same
    topics as yours and I think we could greatly benefit from each other.
    If you might be interested feel free to send me an e-mail.

    I look forward to hearing from you! Awesome blog by the way!

  • Malinda

    Malinda

    • ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۰۴:۵۲:۱۳

    We stumbled over here by a different web page and thought I might as
    well check things out. I like what I see so now i am following you.
    Look forward to looking over your web page again.