آینده,سینما,درام و دیگر هیچ

نوشته شده توسط:میثم مطلق | ۲ دیدگاه
آینده، سینما، معماری، پست‌مدرنیته و... یک لحظه تراژیک
 

تصویری که سینما از آینده ارائه می‌کند، چگونه تصویری است؟ معماری سازه‌ها و ساختمان‌ها در فیلم‌های آینده‌نگر بر چه اساسی شکل گرفته‌اند و...؟ این سوالی است که نویسنده در مواجهه با آن دو تفسیر تکنولوژیکی و فلسفی از رویکرد سینمای آینده‌نگر به آینده به‌دست داده؛ آینده حیرت‌انگیزی که «اوج دوران کثرت است و لحظه‌ای فرا‌خواهد رسید که تکثر پست‌مدرن بالاخره در آغاز راه معکوس خود قرار خواهد گرفت

در این شماره بر‌خلاف یادداشت‌های گذشته که به منظر یکی از فیلمسازان می‌پرداختم، نگاهی به بخشی از تئوری‌های موجود در عرصه سینما خواهم انداخت که قرابتی با معماری و نقش سازه‌ها در آینده جهان دارند. برای همین منظور ابتدا به طرح واژه آپوکالیپس یا آخر‌الزمان می‌پردازم. این واژه که عمری چندان طولانی در عرصه هنر ندارد و شاید نخستین ریشه‌های خود را پس از انقلاب می 1968 فرانسه و طی مسیر تبعات این جنبش، در تن هنرهای مختلف دوانده است، این روزها به اشکال گوناگون در حیطه سینما مورد بررسی قرار می‌گیرد. یعنی هم از منظر مولفان - فیلمسازان و هم از منظر منتقدان - تحلیلگران عرصه سینما و البته علوم انسانی واژه مهمی تلقی می‌شود که مناظر گوناگون الهی و غیر‌الهی را به خود مشغول کرده است. واژه آخر‌الزمان زمانی به هنر رخنه کرد که آدم‌ها به این سوال رسیدند که «تکنولوژی با میزان پیشرفت غیر‌قابل مهار خود، در آینده بشر چه اهدافی را ایجاد خواهد کرد یا چه اهدافی را تغییر خواهد داد؟ آیا بشر خواهد توانست تکنولوژی را که خود سازنده و تولید‌کننده آن بوده مهار کند یا تکنولوژی به‌مثابه کودکی طغیانگر به‌محض بلوغ، ابتدا خود انسان را در گرو امیالش خواهد گرفت؟» در این میان رویکرد‌هایی دینی در میان مذاهب گوناگون شروع به تعاطی افکار با این واژه کردند و رویکردهای مذهبی به‌دلیل بحث وعده حضور منجی در نهایت عمر تکنولوژیک بشر توانستند این گزاره را به درون هنر بکشند و از هر دو منظر مولف و تحلیلگر به بررسی آن بپردازند. 
در این میان زمانی که معماری به عنوان عنصری مستقل راه به طراحی‌ها و سازه‌های پست‌مدرن یافت، توانست بسیاری از مولفه‌های این مقطع اندیشه‌ای بشر یعنی مقطع پست‌مدرنیته را با خود همراه کند. مهم‌ترین چهره پست‌مدرنیته در معماری خود را عیان کرد. نه این‌که هنرهای متکی به کلمه از این عرصه دور باشند اما شاید پست‌مدرنیسم از پس بدل شدن به گزاره‌های عینی اندیشه‌ای، تجلی‌گاه‌اش را ابتدا در سازه‌ها پیدا کرد. عقل‌گریزی، ساختار‌شکنی و تمرکز‌زدایی به‌عنوان سه پارامتر قابل بررسی در نحله پست‌مدرن‌ها خود را در سازه‌ها تعین بخشیدند و سرگشتگی نشانه‌ها یا دال‌ها در فضای پست‌مدرن در تجسم ذهنی سازه‌ها دیده شد. 
اما ترکیب این دو عرصه در یک زمان، یعنی فضای آخر‌الزمانی و پست‌مدرنیسم که هنوز معلوم نیست کدام یک برداده دیگری است و به‌گونه‌ای لازم و ملزوم یکدیگرند، وقتی وارد سینما شد بسیاری از نگاه‌ها را معطوف خود کرد. در میان فیلمسازان، آن‌ها که دارای دغدغه‌های صرفا  تکنولوژیک بودند، به‌ویژه در‌هالیوود، تخیل خود را در فیلم‌هایی چون آرماگدون، عنصر پنجم و سینمایی از این دست به تماشاگر نشان دادند و آن‌ها که دغدغه اندیشمندانه‌تر داشتند، سعی کردند از این گزاره به نفع طرح سوال برای آینده انسانی بشر استفاده کنند. نمونه بسیار زیبا و مهم این دسته دوم، فیلم «فرزندان بشر» ساخته آلفونسو کوارون، کارگردان جوان مکزیکی است که نگاهش به این موضوع کاملا  متکی بر الهیات مسیحی و در حال بررسی وضعیت پست‌مدرن در آتیه است. زمانی که هیچ فرزندی در دنیا متولد نمی‌شود و کسی ناخواسته مامور این می‌شود تنها زن باردار جهان را که سیاه پوست است از میان جدال‌های قومی برهاند.

ادامه مطلب را میتوانید در همشهری معماری شماره 14 بخوانید

  • manicure

    manicure

    • ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۵:۳۹:۵۱

    What's up colleagues, its wonderful paragraph regarding tutoringand entirely defined, keep
    it up all the time.

  • How can I increase my height after 18?

    How can I increase my height after 18?

    • ۱۳۹۶/۰۵/۳۱ - ۱۲:۴۵:۵۴

    Very energetic post, I enjoyed that a lot. Will there
    be a part 2?