ماهنامه همشهری معماری/معماری آنلاین/آمیتیس امیرشاهی
خانهای بدون مبلمان را تصور کنید؛ درست مثل وقتی که در حال اسبابکشی به خانهای جدید هستیم؛ بدون فرش، بدون پرده، بدون مبل... چه حسی پیدا میکنید؟ آیا اصلا میشود به چنین جایی، «خانه» گفت؟ مسلم است که دلمان میخواهد هرچه زودتر این فضای خالی را با اسباب و مبلمانی که در اختیار داریم، پر کرده و احساس آرامش و رضایتی بدین وسیله در خود ایجاد کنیم.
هنگامی که هر یک از اثاثیه بهتدریج در جای مخصوص خود قرار داده شدند، میتوان نگاهی به اطراف انداخت و گفت که «اینجا، یک خانه است». بدیهی است که این مبلمان با توجه به سلیقه و همچنین بودجه و امکاناتی که در اختیار داریم، متفاوت بوده و درجه متفاوتی از راحتی و زیبایی و البته رضایت را نیز بهدنبال خواهد داشت چراکه کیفیت فضایی متفاوتی ایجاد خواهد کرد اما هرچه باشد در مقایسه با فضای خالی اولیه، بالاخره یک «خانه» خواهد بود.این شعار را حتما زیاد شنیدهاید که «شهر ما، خانه ما». صرفنظر از اینکه در ابتدا این شعار به چه منظوری بهکار رفته است و با توجه به مقدمهای که آورده شد، آیا میتوان شهری را که فاقد هرگونه مبلمان شهری است، یک شهر واقعی دانست؟ شهری بدون ایستگاههای اتوبوس، بدون باجههای تلفن عمومی، بدون سطلهای زباله، بدون چراغها، نیمکتها و... در چنین شهری، هیچکس نمیتواند احساس یک شهروند حقیقی بودن را در اعماق قلب خویش حس کند چراکه در چنین شهری، آسایش و خشنودی جایی ندارد. همانطور که هر قسمتی از یک خانه، مبلمان خاص خود را دارد - بهعنوان مثال بعید است کسی تختخواب را در آشپزخانه، مبلها را در حمام و یخچال و اجاق گاز را در اتاق خواب قرار دهد- هر بخشی از شهر نیز مبلمان خاص خود را میطلبد. طبیعی است که در برخی از اماکن شهری نیاز به تعداد و انواع بیشتری از مبلمان باشد، بهعنوان مثال در پارکها، میدانها و فضاهای خرید عمومی در مسیر خیابانها و... مبلمانهای شهری میتوانند بر یک فعالیت یا منظره خاص تاکید کرده و بدان جلوه بیشتری بخشند. همچنین با توجه به نوع آبوهوا در هر فصل، ممکن است متفاوت باشند. عناصری که در دکوراسیون فضاهای شهر بهکار میروند، قادرند حسی خاص در آن فضا ایجاد کنند؛ جایی برای ایستادن، جایی برای مکث کردن، جایی برای گرد هم آمدن و... بر این اساس نیازهای فیزیکی یک مکان و افرادی که از آن استفاده میکنند و رعایت امنیت آنها به هنگام استفاده باید در طراحی و مکانیابی این عناصر در نظر گرفته شود.بسیار دیده و شنیدهاید که «نیمکتها از ابتداییترین عناصر مبلمان شهری هستند». نوع نیمکتی که برای نصب در یک فضای عمومی شهری در نظر گرفته میشود، باید منعکسکننده کاربری آن فضا باشد.
مکانهایی که افراد صرفا برای مدت کوتاهی در آنها میایستند - برای نمونه ایستگاههای تاکسی- نیاز چندانی به نیمکت و صندلی ندارند. تصمیمگیری برای نحوه چیدمان نیمکتها نیز بسیارمهم است. در یک میدان شهری، طراح احتمالا ترجیح میدهد شما را در کنار فعالیت بنشاند اما در یک فضای خرید عمومی، امکان نشستن در مرکز فعالیت میتواند برای شما مهیا شود. از طرفی هر چه تنوع در فرم، شکل، اندازه و ابعاد نیمکتهای بهکار رفته بیشتر باشد، جوابگوی افراد بیشتری خواهد بود.
در مکانهای پر تراکم، در نظر گرفتن حداقل یک نیمکت در فواصل 60 متری مطلوب خواهد بود. چنانچه فعالیتهای اجتماعی در این اماکن زیاد باشد، این مقدار ممکن است به حداقل یک صندلی در فاصله هر 50 متر افزایش یابد. بهطور مشخص، وجود نیمکتها در جاهایی که افراد پیاده جمع شده و به مدت طولانی مجبور به صبر کردنند، بسیار ضروری است؛ مثلا ایستگاههای اتوبوس یا اطراف بناهای عمومی.در نحوه قرارگیری نیمکتها نیز باید دقت شود؛به عنوان مثال بیشتر افراد از اینکه پشت به خیابان یا مسیری پر رفتوآمد بنشینند، احساس ناراحتی میکنند. افراد بهطور معمول ترجیح میدهند روبهروی جایی که فعالیتی در آن جریان دارد، نشسته و نسبت به آنچه در پیرامونشان میگذرد، آگاهی داشته باشند. در این حالت افراد احساس امنیت بیشتری میکنند.
از طرف دیگر در فضاهایی که مشخصا جهت استراحت و تفریح ایجاد شدهاند، وجود عناصری برای نشستن از الزامات است. در این حالت جای نشستن برای مدتی طولانیتر طراحی میشود و طبیعتا باید واجد احساس آسایش بیشتری باشد بهگونهای که افراد بتوانند ساعتها بهراحتی بنشینند، لم بدهند یا حتی بخوابند. ترکیبی از صندلی با هم یا با سایر تجهیزات مبلمان شهری - مثلا گلدانها یاچراغها- بهخصوص در موقعیتهای مرکزی میتواند فضا را بهعنوان مکانی برای گرد هم آمدن افراد تعریف کند، این طرز چیدمان بهطور ذاتی، خودنمایانه بوده و باید در معرض دید باشد اما به نحوی که تبدیل به مانع بصری یک منظره یا فعالیت نشود. در مناطق دنجتر و خلوتتر، لازم است هر نیمکت درست زیر نور یک چراغ قرار داده شود. نیمکتها نباید روی چمن نصب شوند؛ چراکه نگهداری و رسیدگی به چمن در زیر یا اطراف نیمکت، دشوار خواهد شد. همچنین قرارگیری نیمکتها در زیر درختان برگریز، نیاز به تمیز کردن و جمعآوری برگهای ریختهشده را افزایش میدهد. مصالح بهکاررفته در طراحی نیمکتها نیز بسیار مهم است. مسلم است مصالحی که مقاوم و با دوام بوده و در آینده نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری داشته باشند، ارجحند. نحوه بهکارگیری مصالح باید متناسب با طراحی نیمکت بوده و به جزئیات باید بهخوبی دقت شود. هرچند در طراحی یک نیمکت، سادگی بر پیچیدگی مقدم است –بهخصوص اگر نیاز به تعداد زیادی از آن در یک مکان باشد- اما این نباید بهانهای برای عدم خلاقیت و نوآوری باشد. این هم مهم است که طراحی با محیط پیرامونش سازگار باشد و موقعیت آبوهوایی منطقه را نیز در نظر گرفته باشد. توجه به ابعاد بدن انسان، شرایط آسایش و همینطور نوع افرادی که قرار است بیشترین استفاده را از نیمکتها داشته باشند- سالمندان، جوانان، کودکان، معلولان و...- و توجه به نیازهای خاص هرکدام نیز قطعا موجب بهینهتر کردن طرح خواهد بود.
نظرات
ارسال نظر
manicure
Great post. I was checking continuously this blog and
I'm impressed! Extremely useful information particularly
the last part :) I care for such info much. I was looking for this certain information for a
long time. Thank you and best of luck.
manicure
Wow, fantastic weblog format! How long have you been running a blog for?
you make blogging glance easy. The overall look of your site is
great, as smartly as the content material!
Can you increase your height by stretching?
Hello there, just became alert to your blog through Google, and found that it's truly informative.
I'm going to watch out for brussels. I'll appreciate if you
continue this in future. Numerous people will be benefited from your writing.
Cheers!