همه چیز در مورد منطقه 22 تهران

نوشته شده توسط:میثم مطلق در معماری » ایران شهر | ۰۵ آذر ۱۳۹۱ - ۱۳:۵۲ | ۶ دیدگاه

صحبت درباره ویژگی‌های اجتماعی و شهری منطقه‌22، آن‌طور که روال این صفحات فصل تهرانشهر است، شاید کمی زود باشد، مگر آن‌که بن‌مایه صحبت درباره جوان‌ترین قسمت تهران، معطوف به آینده و تفسیر و تحلیل کالبدی و گمانه‌زنی‌های شهری و اجتماعی بر‌اساس تصویرها و تصورهای موجود باشد. اما این تفسیرها، چقدر نزدیک به چشم‌اندازی از آینده‌اند که دو طیف خوشب‌ین و بدبین شهرشناس ایرانی، از آینده این منطقه ترسیم می‌کنند؟

فاصله میان شرق تا غرب تهران، امتداد طولانی یک بزرگراه است: بزرگراه شهیدان زین‌الدین و همت؛ بزرگراهی که منتهی‌الیه شرقی تهران را از تپه‌های سرسبز و دامنه‌های پارک جنگلی لویزان به منتهی‌الیه ‌غربی این شهر، تا سرحدات درختان نورسیده جنگل در دست ساخت وردآورد، تا جایی که شهر جا داشته، متصل می‌کند. در گذشته هر رهگذری که از شرق یا غرب پا به تهران می‌گذاشت، ناگزیر بود که رنج عبور بلندترین خیابان شرقی- غربی تهران، یعنی امتداد دماوند- آزادی را به جان بخرد تا بتواند از شهر خارج شود. اما امروز کافی است کسی خودش را به امتداد اتوبان همت برساند و پس از تحمل چند مانع نفسگیر و جانکاه ترافیکی از آن طرف مسیر بیاورد و امتداد و کشیدگی شهر را در انواع مختلف بافت‌های همگون و ناهمگون شرقی و مرکزی و غربی تهران ببینید و به تجربه درک کند. موضوع صحبت این صفحات اما، نه ساختار غربی، شرقی پایتخت و نه تحلیل شبکه بزرگراهی و صحبت کردن در باب اهمیت کریدور شرقی- غربی تهران است بلکه موضوع صحبت ما، منطقه نوظهوری است که در جوار غربی بزرگراهی که نقل‌اش بود، سر از زمین برآورده و خود را به شهر تحمیل کرده است؛ منطقه‌ای که به دلایل مهم تهران را ناگزیر کرده تا خود را بیشتر کش بدهد و مرزهای غربی‌اش را کمی گسترده‌تر کند و تا آن‌جایی که جا داشته، خود را ادامه دهد.
بی‌تردید تصویر ذهنی‌ از این منطقه انبوهی از مجتمع‌های کوچک و بزرگ ساختمانی است که اغلب یا نیمه‌کاره‌اند، یا هنوز رونقی را که باید پیدا نکرده‌اند؛ مجتمع‌هایی که به فاصله کوتاهی از جداره‌های جنوبی و شمالی بزرگراه همت و تا حدی بزرگراه آزادگان سر از زمین در آورده‌اند و حضور و قاطع و بی‌تخفیف‌شان را به رخ هر رهگذری که از آن‌جا می‌گذرد می‌کشانند؛ حجم‌هایی که هنوز لطف زندگی، گرد و غبار سیمان را از رویشان نشسته. شاید به همین دلیل است که اغلب صحبت درباره این منطقه، حرف و حدیث درباره ویژگی‌های کالبدی آن است و صحبت درباره چیزهای دیگر راه به جایی جز گمانه‌زنی‌های شهری و اجتماعی نخواهد برد. صحبت کردن درباره ویژگی‌های اجتماعی منطقه کمی زود است. باید منتظر ماند و دید جمعیتی که در سال‌های آینده در این ساختمان‌ها ساکن می‌شوند و حضورشان را تثبیت می‌کنند، چه رنگ و روی و حال‌و‌هوای اجتماعی را بر این منطقه از شهر حاکم خواهند کرد.

از اراضی فرمانفرمایان تا شهرداری منطقه‌22
در جست‌وجوی تاریخچه منطقه‌22، رجوع به اسناد تاریخی دوردست راه به جایی جز تاریخچه روستای کن و اراضی وردآورد و... نمی‌برد که این سابقه تاریخی چندان با تصویری از منطقه که امروز موضوع صحبت ما است سازگار نیست. سابقه این منطقه را باید بیشتر در 40، 50‌سال گذشته و دل اسنادی که برای توسعه تهران تهیه و تنظیم شده دید و تحلیل و بررسی کرد. چنان‌که در وب‌سایت شهرداری منطقه‌22 شرح مفصلی از این سابقه به این شرح آمده است که:
از دهه40 عمران این منطقه مورد توجه دست‌اندرکاران و سازندگان شهر تهران قرار داشته است مالکان اولیه این اراضی خانواده فرمانفرمایان و فیروزگر بوده‌اند. پس از تصویب طرح جامع شهر تهران این منطقه به نام یک شهر جدید تعریف و حوزه آن در دهه50 به نام شهر جدید کن به‌وسیله مهندسان مشاور فرمانفرمایان و همکاران طراحی شده است. در طول سال‌های ۴۹ تا ۵۸ حدود ۲۰‌درصد از اراضی این منطقه تفکیک شد و مالکان جزئی پیدا کرد و بقیه اراضی به قطعات هزار متر به بالا تقسیم و تفکیک شد‌. پس از پیروزی انقلاب اسلامی اراضی فرمانفرمایان و فیروزگر، ملی اعلام شدند و تعدادی از آن‌ها به سازمان «زمین شهری» واگذار شد و حدود ۵۰۰‌هکتار از این زمین‌ها توسط آایت‌الله ملاعلی کنی که از زمان قاجار مالک این زمین‌ها بودند به‌صورت موقوفه درآمد.
در طول هشت‌سال جنگ 25درصد اراضی، توسط نیروهای مسلح جهت ساخت‌و‌ساز پادگان‌های نظامی مورد استفاده قرار گرفت و تعاونی‌های مسکن نیز، در بخش‌های دیگری از این اراضی شروع به شهرک‌سازی کردند. پس از پررنگ شدن مشکلات شهری و جمعیتی شهر تهران در اواخر دهه‌60، مسئولان و مدیران وقت به این فکر افتادند که از ظرفیت‌های این منطقه برای ایجاد الگوی مدرن شهرنشینی استفاده کنند و با توجه به امکان گسترش شهر تهران در منطقه‌۲۲، که در طرح جامع تهران نیز پیش‌بینی شده بود شهرداری تهران بر آن شد تا اراضی شمال‌غرب تهران را به محدوده خدماتی شهر تهران الحاق کند و بر‌این‌اساس تهیه طرح تفصیلی منطقه‌۲۲ بنا بر توصیه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در سال‌۱۳۷۰ با هدف احیای مفاهیمی چون هویت، خوانا بودن محیط، جهت‌یابی و مکان‌یابی فضاهای مناسب شهری و... در دستور کار «مهندسان مشاور باوند» قرار گرفت. در سال‌۱۳۷۳ مطالعات تهیه شده توسط مشاور با عنوان طرح تفصیلی منطقه‌۲۲ تصویب شد. پس از تصویب طرح تفصیلی، زمینه اجرای آن با مسائل مختلفی همراه شد که بنا به ضرورت‌های پیش آمده، این طرح مجددا توسط همان مشاور و با همکاری مشاور دیگری با نام «آرمان شهر» بازنگری شد و طرح تفصیلی جدید در سال‌۱۳۷۸، به تصویب کمیسیون ماده‌۵ رسید و سرانجام پس از سال‌ها تلاش و مطالعات، طرح تفصیلی منطقه‌۲۲ تهران در شهریور ماه سال‌79 توسط کمیسیون ماده‌۵ ابلاغ و شهرداری منطقه‌۲۲ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
از این تاریخ به بعد، با توجه به نظم گرفتن امور و تثبیت موقعیت شهرداری منطقه، به‌عنوان متولی امور توسعه شهری، روال ساخت‌وساز نظم و رونق بیشتری گرفت و سرمایه‌گذاران در قالب تعاونی‌ها و جسته ‌و ‌گریخته سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، به طراحی و ساخت شهرک‌ها و مجتمعات مسکونی در این منطقه اقدام کردند. شهرداری منطقه22 تهران، 10سالگی‌اش را تازه از سر گذرانده. غالب ساختمان‌های ساخته شده، عمری کمتر از 10سال دارند. طرح‌های توسعه‌ای محدوده غربی شهر، به‌خصوص در حوزه طرح‌های ترافیکی یکی، دو سالی است که به این منطقه رسیده و... خلاصه همه چیز حکایت از این دارد که این منطقه، جوان‌ترین منطقه پایتخت در عمر 150 - یا در نهایت200- ساله‌اش است، اگرچه در دل همین منطقه جوان می‌توان نمونه‌هایی از تاسیسات مدرن شهری‌ را دید که حدود 40سال قدمت دارند و جزء موفق‌ترین تجربه‌های ساخت‌وساز و معماری مدرن در تهران محسوب می‌شوند. استادیوم آزادی اگرچه امروز در دل منطقه22 شهرداری تهران قرار دارد، اما گنجادن آن در سابقه تاریخی منطقه، تحلیل تاریخی این مطلب را از مسیرش دور خواهد کرد.

ادامه مطلب را می توانید در همشهری معماری شماره 14 بخوانید

مطالب مرتبط:

نظرات
ارسال نظر

manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۴:۱۵:۲۳
No matter if some one searches for his vital
thing, so he/she desires to be available that in detail, so that thing is maintained over here.
manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۵:۳۵:۴۸
I'm really enjoying the design and layout of your website.
It's a very easy on the eyes which makes it much more pleasant for me to come here and visit more often. Did you hire out a
designer to create your theme? Superb work!
http://dagmargrzybowski.hatenablog.com/entry/How_To_Lessen_Hammertoe_Pain
- ۱۳۹۶/۰۲/۱۶ - ۰۲:۱۷:۱۱
My brother suggested I may like this website. He was once entirely right.

This put up actually made my day. You can not imagine just how much time
I had spent for this info! Thank you!
manicure
- ۱۳۹۶/۰۲/۱۶ - ۰۵:۲۹:۲۵
Unquestionably believe that that you said. Your favourite
justification seemed to be at the net the simplest thing to have in mind of.

I say to you, I certainly get annoyed whilst other
people consider concerns that they plainly do not recognize about.
You controlled to hit the nail upon the top and also outlined
out the entire thing without having side-effects ,
folks can take a signal. Will probably be back to get more.
Thank you
Georgina
- ۱۳۹۶/۰۶/۱۵ - ۱۶:۳۲:۴۰
Great article. I will be going through many of these issues as well..
Dina
- ۱۳۹۶/۰۶/۱۶ - ۲۳:۲۰:۱۷
I was wondering if you ever considered changing the page layout of your website?
Its very well written; I love what youve got to say. But maybe you could a little more
in the way of content so people could connect with it better.
Youve got an awful lot of text for only having one or two pictures.

Maybe you could space it out better?

همه چیز در مورد منطقه 22 تهران

نظرات

ارسال نظر

manicure

manicure

http://dagmargrzybowski.hatenablog.com/entry/How_To_Lessen_Hammertoe_Pain

manicure

Georgina

Dina