سایت همشهری معماری/معماری آنلاین/حسین شهرابی
در شرق استرالیا و در میان آبهای جنوبی اقیانوس آرام، مستعمرهای از فرانسه با نام «کالدونیای جدید» قرار دارد. در این سرزمین گمنام، پسر آشپزی با نام جان ماری تیجیبائو (Jean-Marie Tjibaou) (30 ژانویه 1936 تا 4 می1989) که ابتدا یک مبلّغ مذهبی بود، شغل مذهبی خود را کنار گذاشت و به فعالیتهای سیاسی و فرهنگی روی آورد. او درحالیکه از دانشگاه سوربن پذیرش گرفته بود تحصیلات خود را نیز نیمهتمام رها کرد و متولی ترویج فرهنگ و زبان کاناک (kanak) در کالدونیای جدید شد.تیجیبائو مسیر سیاست را از شهرداری هینگن (Hienghène) تا فرماندهی جبهه استقلال طی کرد و در سال 1985 بهعنوان رئیسجمهور دولت موقت کالدونیای جدید منصوب و چهار سال بعد توسط یک کاناک افراطی ترور و کشته شد. فرانسوا میتران با ساخت تنها پروژه فرهنگی بزرگ خارج از فرانسه موافقت کرد و کار طراحی و اجرای این مرکز دو سال بعد از ترور تیجیبائو آغاز شد. این مرکز که برای ترویج فرهنگ و زبان کاناک ساخته میشد به افتخار رهبر فقید فرهنگی کالدونیای جدید به نام وی نامگذاری شد.
بزرگداشت فرهنگ
برای آشنایی با فرهنگ کاناک بازدید از مرکز فرهنگی جان ماری تیجیبائو کاملا پیشنهاد میشود، البته اگر مسیر طولانی تا کالدونیای جدید را طی کرده باشید. این مرکز در می2008 دهمین سال تاسیس خود را در حالی جشن گرفت که توانسته بود با 90 کارمند در سال 2007 بیش از 90 هزار ورودی به مرکز را برای خود ثبت کند.ابن مرکز در سایتی از اراضی واگذارشده نومئا (Nouméa) به وسعت هشت هکتار قرار گرفته و زیربنای آن 8200 مترمربع است و با داشتن عملکردهایی چون موزه، تالار، فضاهای اجرای داخلی و خارجی، سالنهای نمایش و کتابخانه تخصصی، پیشنهادهای فرهنگی مختلفی را برای بازدیدکنندگان، هنرمندان و محققان ارائه میکند. هدف از راهاندازی این مرکز، ترویج میراث باستانی و زبانی کاناک و ارائه اَشکال معاصر از تجارب فرهنگی کاناک است. متولیان آن به تقویت تبادلات فرهنگی در جنوب اقیانوس آرام از طریق تعریف و هدایت برنامههای تحقیقاتی میاندیشند.فضاهای بیرونی و نحوه ارتباط آنها با هم و ترکیبشان با پوشش گیاهی منطقه، به کشف ارتباط میان فرهنگ کاناک و بستر طرح کمک میکند. این فضاها بهخوبی به هم پیوستهاند و از امتیاز زیبایی طبیعی بهره میبرند. همنشینی سکونتگاههای بومی و معماری مدرن ملهم از شرایط زیست مردمان کاناک، باعث شده است این مرکز مصداقی از هویت این مردم و محل ابراز خلاقیتهای فرهنگی آنها باشد.
معماری معاصر در هماهنگی با فرهنگ کاناک
مرکز فرهنگی تیجیبائو به نوبه خود شبیه روستاهایی است که قبایل کاناک در آن زندگی میکنند؛ یک سری کلبه که با عملکردهای مختلف و سلسله مراتب قبایل، متمایز شده و کوچه میانی که کلبهها اطراف آن پخش میشوند. این مرکز فرهنگی مشخصا از سه روستا شامل 10 خانه(جعبه) بزرگ با اندازهها و عملکردهای مختلف ساخته شده است. (فضاهای نمایشگاهی، کتابخانه چندرسانهای، کافیشاپ و اتاقهای کنفرانس) این خانههای بزرگ با مسیر پیاده طولانی و بیپایانی - که انحنای ملایمی دارد - به هم متصل شدهاند که یادآور معبر تشریفاتی روستای سنتی کاناک است. سازههای قایق مانند ایستاده شبیه کلبههای سنتی یک روستای کالدونیایی است. میانگین مساحت این خانهها (جعبهها) 90 مترمربع است و بلندترینشان 28 متر ارتفاع میگیرد.برای یک انسان کاناک که بهشدت به محیط طبیعیاش وابسته است، سرزمین و سیاره زمین مسیر زندگی را تعیین میکند. بنابراین از آغاز پروژه، رنزو پیانو تصمیم گرفت میان معماری معاصر و محیط طبیعی منطقه یک همزیستی بهوجود آورد. پوشش گیاهی سایت بهخوبی محترم شمرده شد و گونههای مختص کالدونیای جدید تقویت شدند. صنوبرها و کاجها در جای دیگری نشانده و بافت سبز گیاهی مشتمل بر گونههای مختلف در میان بناها کشیده شد. به این ترتیب نماد سیاره زمین در جامعه کاناک به بازدیدکنندگان نمایش داده میشود. در واقع این تنها یک مسیر پیاده نیست بلکه مسیری از تاریخ این قوم است که در قلب مرکز فرهنگی جاسازی شده است. این مسیر بشردوستانه به سمت معماری با مهارتهای فنی بزرگ و آرزوی ارائه شرایط بهینه و بهصرفه برای دریافت توجه عمومی حرکت کرده است. همچنین هویت کاناک نهتنها با شکل بناها بلکه با ارتباط با بستر طبیعت تقویت شده است. صدا و احساس باد چیزی است که تنها با بودن در آنجا تجربه میشود و به نظر میرسد که نسبت به شرایط و مکانیسمهای تکنولوژیک برتری دارد. این احساس بودن همزمان در درون و بیرون است؛ محافظت شدن در نزدیکی طبیعت.نورگیرهای قابل تنظیم روی سقف اجازه میدهد تا اقلیم طبیعی و صداهای آرامش بخش نسیمهای اقیانوسی در اختیار قرار گیرند. تختههای عمودی چوبی ایروکو (iroko) (نوعی چوب نفوذناپذیر و مقاوم در برابر پوسیدگی که میتواند در برابر گردبادها تاب بیاورد و به مراقبت خاصی جز حفظ رنگ نیاز ندارد) در نمای بیرونی در سمت اقیانوس، بادها را برای لایه دوم پوسته فیلتر میکند و نمای داخلی که بسته به سرعت باد باز و بسته میشود به باد اجازه میدهد تا برای تهویه اثرپذیر از میان ساختمان گذر کند. نمای دو پوسته همچنین هوای گرم را شبیه یک دودکش به بالا انتقال میدهد.بر اثر گذشت زمان چوبهای ایروکو رنگ تنه درختان نارگیل - که سواحل کالدونیای جدید را پوشاندند- به خود میگیرند. این مرکز با مدیریت هوشمند ساختمان که کل سایت را کنترل میکند، سازماندهی شده است. بخشهای مختلف نیز با تجهیزات تکنیکی قوی و ابزارهای چندرسانهای تجهیز شدهاند.
جهانی شدن در سواحل جزیرهای کوچک و دور
رنزو پیانو درباره این پروژه میگوید: «این مرکز یک روستای حقیقی است با مسیرهای خودش، فضاهای سبز و فضاهای عمومی، بیرون از اقیانوس و در ارتباط مستقیم با آن. پروژه به بهرهمندی از جریانهای هوا و دشواریهای یافتن راهی برای بیان سنت منطقه با زبانی مدرن اشاره میکند. من این طور دریافتم که یکی از ویژگیهای مبنایی معماری کاناک سایت است. از دیگر سو «انجام دادن» به اهمیت «تمام کردن» است. من فکر کردم به جای توسعه ایدههای همیشگی، محلی را جایگزین کنم که به کارگاه ساختمانهای نیمهتمام شبیه باشد.»منتقدان این مرکز را به دلیل طراحی مبتنی بر سنتهای بناهای باستانی و بهدور از تقلیدهای کاملا احساساتی از معماری بومی ستودند. سازههای بلند چوبی که رنزو پیانو طراحی کرده بود هم سنتی و هم معاصر هستند. آنها ظاهری عمدا نیمهتمام دارند، یادآور اینکه فرهنگ کاناک همچنان در روند «شدن» است و پیوسته رشد میکند. باوری که جان ماری تیجیبائو به آن ایمان داشت و گویی الهامبخش ساخت این مرکز شده است.معماری مرکز فرهنگی تیجیبائو نتیجه همکاری نزدیک رنزو پیانو و موسسه توسعه فرهنگ کاناک است. توجه به اَشکال معماری کاناک و تبدیلشان به معماری مدرن.رنزو پیانو در جای دیگری اشاره میکند: «این مرکز نمیتوانست و نباید در یک ساختمان عظیم احاطه میشد. از دیگر سو این پروژه صرفا ساخت یک روستای توریستی نبود، من باید یک نماد خلق میکردم، مرکزی فرهنگی که به تمدن کاناک علاقهمند بود. این منطقه باید این فرهنگ را به غریبهها ارائه میداد و آنها از طریق خاطرات خود به نوادگان خود منتقل میکردند. هیچ چیزی به اندازه نمادسازی نمیتواند این کار را انجام دهد. ضمن آنکه جهانی شدن حقیقی در معماری تنها از طریق ارتباط با ریشهها، قدردانی از گذشته و احترام به نبوغ مکانها دستیافتنی است.»
نظرات
ارسال نظر
manicure
May I simply say what a relief to discover an individual who truly understands what they are discussing on the internet.
You certainly realize how to bring a problem to light and make it
important. More and more people must read this
and understand this side of your story. It's surprising
you aren't more popular since you certainly
possess the gift.
mammothhumorist32.snack.ws
Hello to all, how is everything, I think every one is getting more
from this site, and your views are fastidious designed for new viewers.
How do you get taller in a day?
Thanks for the auspicious writeup. It if truth be told was a amusement
account it. Look advanced to more introduced agreeable from you!
However, how could we keep up a correspondence?
How do you prevent Achilles tendonitis?
It's very straightforward to find out any topic on web
as compared to books, as I found this piece of writing at this web page.
stacymotayen.wordpress.com
Very nice post. I just stumbled upon your weblog and wanted to say that I've truly enjoyed browsing
your blog posts. After all I'll be subscribing to your feed and I hope you write again very soon!
annette5lowe5.exteen.com
It's really a great and helpful piece of info. I'm glad that you shared this helpful info with us.
Please stay us informed like this. Thank you for sharing.
Kacey
Wow, this article is good, my sister is analyzing such things,
so I am going to tell her. http://www.charka.co.za/?option=com_k2&view=itemlist&task=user&id=10114