کلیساهای کهن تهران

نوشته شده توسط:میثم مطلق | ۶ دیدگاه
کلیسا های تاریخی تهران
 

به‌دنبال رشته جنگ‌هایی سرنوشت‌ساز میان ایران و عثمانی، در حد‌فاصل سال‌های 1602 تا 1620 میلادی شاه‌عباس اول ناچار شد بخشی اعظم از مناطق مرزی ارمنی‌نشین را خالی از سکنه سازد و آن‌ها را به استان‌های مرکزی، گیلان و نواحی جنوب ایران کوچ دهد. در واقع، بهره‌گیری از استادکاران و پیشه‌وران ماهر ارمنی در اصفهان (پایتخت) و نیز محروم ساختن عثمانی‌ها از یک مستعمره ارمنی‌نشین از اهداف اصلی پادشاه ایران در انتقال جمعی از ارمنی‌ها به اصفهان به‌شمار می‌آمدند.


شاه‌عباس برای جبران دوری ارمنیان از کاشانه‌شان امتیازاتی ویژه به آنان اعطا کرد و آن‌گونه که از فرمان او برمی‌آید آن‌ها را مورد لطف خود قرارداد. پس از مرگ این شاه مقتدر به‌تدریج ورق کامیابی ارمنیان در اصفهان برگشت. در پی آن‌که آغا محمد‌خان قاجار تهران را به پایتختی بر گزید جمع کثیری از این گروه به تهران منتقل شدند و در این شهر به ادامه زندگی پرداختند و بنابر نتایج سرشماری آبان ماه 1375 مرکز آمار ایران 58هزارو 688 نفر از جمعیت امروزه تهران را به خود اختصاص داده بودند. در‌خصوص علت مهاجرت ارمنیان به تهران و نحوه استقرار آ‌ن‌ها در پایتخت جدید اطلاعات چندانی در دست نیست. به‌علاوه اطلاعات ما در‌خصوص نخستین محله‌های زیستی مورد استفاده آن‌ها در بافت قدیم شهر تهران، وضع معیشت، شیوه تعامل آن‌ها با ساکنان این شهر و نقش‌آفرینی آن‌ها در صحنه‌های سیاست و روابط بین‌الملل نیز بسیار اندک است. از این‌رو، بر آن شدیم تا با استفاده از منابع مکتوب و مستندات تاریخی موجود در بافت قدیم شهر تهران به موارد فوق پاسخ گوییم. بنا به نوشته اعتمادالسلطنه، در کتاب «مرآت البلدان»، کریم‌خان زند در تابستان1173‌ق به شمیران رفت و فرمان داد در غیبت او به محل ارگ سلطنتی که چهارباغی از شاه‌عباس و قصر و دیوان خانه‌ای از شاه‌سلیمان صفوی داشت، عمارت‌های سلطنتی دارالحکومه، حرم‌خانه و خلوت‌خانه را اضافه کنند. او همچنین دستور داد سنگ‌تراشان ارمنی را جهت ساخت بناهای ذکر شده از جلفای اصفهان به تهران بیاورند. این ارمنیان نقل مکان‌یافته در محله دولاب تهران ساکن شدند.
 آغامحمدخان قاجار نیز در1174 ش/1795 م در بازگشت از گرجستان و قفقاز تعدادی از اسیران جنگی ارمنی را با خود به ایران آورد و برای سکونت راهی تهران کرد. علاوه بر این، تعدادی خانوار دیگر را هم از قره‌باغ به ایران کوچ داد و در محله دروازه قزوین مستقر ساخت. از 1177ش/1798م پس از جلوس فتحعلی‌شاه بر تخت سلطنت ارمنیان به‌تدریج از نواحی مختلف ایران به تهران آمدند و در محلات مختلف آن سـکـونـت گزیـدنـد. خانواده‌های صنعتگر ارمنی نیز به فرمان فتحعلی‌شاه از جلفای اصفهان و تبریز به تهران آورده شدند و در محلات دروازه قزوین و شاه‌عبدالعظیم اسکان داده شدند.
 ارمنی‌های کوچانده شده از اصفهان در محله‌ای مجاور دروازه ری و ارمنیان انتقال‌یافته به تهران در عهد قاجار در محله‌ای مجاور دروازه قزوین سکونت یافتند. ساخت 2 کلیسا در حد‌فاصل 2 محله مذکور و بازار تهران نیز موید استقرار ارمنی‌ها در 2 محله جدا از هم است. به نظر می‌رسد کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس را ارمنی‌های انتقال‌یافته از اصفهان (ساکن حومه دروازه ری) و کلیسای گئورگ مقدس را ارمنیان انتقال‌یافته در عهد قاجار (ساکن حومه دروازه قزوین) احداث کرده‌اند.

  • manicure

    manicure

    • ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۸:۱۳:۰۲

    Fantastic items from you, man. I've remember your stuff previous to and you
    are simply extremely excellent. I actually like what
    you've bought here, really like what you're stating and
    the way during which you assert it. You're making it entertaining and you continue to take care of to stay it wise.

    I can not wait to read much more from you. That is actually a great site.

  • vacuouscongress61.jimdo.com

    vacuouscongress61.jimdo.com

    • ۱۳۹۶/۰۲/۲۰ - ۱۴:۰۶:۴۴

    Loving the info on this website, you have done outstanding job on the articles.

  • foot pain after walking

    foot pain after walking

    • ۱۳۹۶/۰۳/۳۱ - ۱۸:۴۶:۱۱

    You can definitely see your skills in the work you write.

    The sector hopes for even more passionate writers such as you who aren't afraid
    to say how they believe. All the time go after your heart.

  • cierracicala.hatenablog.com

    cierracicala.hatenablog.com

    • ۱۳۹۶/۰۵/۰۷ - ۱۱:۵۵:۱۰

    An interesting discussion is worth comment. I believe that you ought to publish more on this subject, it may
    not be a taboo subject but usually people do not talk about such
    subjects. To the next! Best wishes!!

  • http://tamieshimp.weebly.com/blog/shoe-lifts-the-answer-to-leg-length-discrepanc

    http://tamieshimp.weebly.com/blog/shoe-lifts-the-answer-to-leg-length-discrepanc

    • ۱۳۹۶/۰۵/۰۷ - ۱۲:۰۰:۴۳

    Hi, all the time i used to check web site posts here in the early hours in the break of day, as i like to learn more and more.

  • Can better posture make you taller?

    Can better posture make you taller?

    • ۱۳۹۶/۰۵/۳۱ - ۱۲:۳۸:۲۷

    Greetings from California! I'm bored to
    death at work so I decided to check out your blog on my iphone during
    lunch break. I love the information you provide here and can't wait to
    take a look when I get home. I'm amazed at how quick your blog loaded on my phone ..

    I'm not even using WIFI, just 3G .. Anyhow,
    very good blog!