چهارراه ولیعصر,عجیبترین تقاطع تهران

نوشته شده توسط:میثم مطلق در معماری » منظر | ۰۴ آذر ۱۳۹۱ - ۲۱:۴۶ | ۹ دیدگاه

تقاطع بزرگان؛ جایی که مهم‌ترین خیابان‌های تهران به هم می‌رسند؛ محل تلاقی شمال، جنوب، شرق و غرب تهران؛ جایی که مهم‌ترین منطقه فرهنگی تهران شناخته می‌شود؛ بزرگ‌ترین و کارآمدترین نقطه مکث شهری در وسعت پایتخت؛ چهارراهی با اغذیه‌فروشی‌های گذری و کافه‌های پررونق و رستوران‌های پرمشتری و... . این مطلب برداشتی است از موقعیت شهری و اجتماعی چهارراه ولیعصر‌(عج) تهران

کمتر کلانشهری را می‌توان در تمام دنیا پیدا کرد که مانند تهران، عمر مهم‌ترین خیابان‌ها و تقاطع‌های زنده شهری‌اش کمتر از 100‌سال باشد. اما تاریخی که در مورد تهران وجود دارد، صراحتا تاکید می‌کند حدود 90‌سال پیش عملا چیزی به نام خیابان‌های ولیعصر(عج) و انقلاب که امروزه به دلایل مختلف مهم‌ترین خیابان‌های پایتخت‌اند، اصلا وجود خارجی نداشته‌اند‌ که تقاطع‌شان مهم‌ترین نقطه تلاقی یک شهر شناخته شود.
وقتی «بوذرجمهر» شهردار وقت پایتخت به دستور رضا‌خان، از یک‌سو خندق شمالی تهران را پر می‌کرد تا خیابان انقلاب از شرق به غرب کشیده شود و از سوی دیگر بر ساخت جاده جدید شمیران نظارت می‌کرد، تا بزرگ‌ترین خیابان شمالی- جنوبی در خاورمیانه که به خیابان ولیعصر(عج) معروف است، شکل بگیرد، خود هم نمی‌دانست که چگونه مختصات شهری تهران را با محوریت این 2 خیابان تغییر می‌دهد و چیزی از تهران می‌سازد که به کل متفاوت از تمام تاریخش بوده است.
درباره نقش و تاثیر خیابان‌های انقلاب و ولیعصر(عج) در شکل‌گیری وضعیت کنونی تهران و سیر تاریخی آن‌ها، تا‌کنون جسته‌و‌گریخته مطالبی در همشهری معماری گفته شده و در آینده به‌طور مفصل بیشتر به آن‌ها پرداخته خواهد شد، اما برای این‌جا همین بس که در بسیاری از تحلیل‌های شهری و اجتماعی این 2خیابان به عنوان محورهای جداکننده و تقسیم‌کننده تهران شناخته می‌شوند و بسیاری از تحلیلگران وقتی می‌خواهند تهران را به 2 بخش شمالی و جنوبی با ویژگی‌های متفاوت شهری، طبیعی و اجتماعی تقسیم‌بندی کنند، خیابان انقلاب را به شکل پاره‌خطی جداکننده می‌بینند و همین‌طور وقتی قرار به تقسیم‌بندی غربی و شرقی شهر می‌شود، همین تصور را در مورد خیابان ولیعصر(عج) دارند و آن را به‌مثابه رودخانه‌ای می‌بینند که شهر را به 2 بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند.
درست مانند بیشتر شهرهای بزرگ دنیا که در امتداد رودخانه‌ای به 2 بخش تقسیممی‌شوند. با این حساب، ادعای گزافی نیست اگر تقاطع این 2 خیابان را که همان چهارراه معروف ولیعصر‌(عج) است، مرکز تهران و مهم‌ترین تقاطع و نقطه تلاقی شهر بدانیم؛ نقطه‌ای که برآیند چهار تهران جنوبی، شمالی و شرقی و غربی است و چکیده و عصاره شهر است.
موقعیت اجتماعی
کمتر نقطه‌ای را می‌توان در تهران پیدا کرد که به‌لحاظ اجتماعی - شهری موقعیت ممتاز چهارراه ولیعصر‌(عج) را داشته باشد. حجم مناسبات اجتماعی و رفت‌وآمدهایی که هر روز در چهارراه ولیعصر‌(عج) اتفاق می‌افتد، قابل‌مقایسه با هیچ چهارراه دیگری نیست.
حتی تعداد میدان‌هایی که از این منظر به چهارراه ولیعصر‌(عج) پهلو می‌زنند هم کمتر از انگشتان یک دست است، حال آن‌که اصلا فلسفه میدان، ساماندهی نقطه مکث برای تسهیل برقراری مناسبات اجتماعی و شهری است و قاعدتا باید موقعیت بهتری نسبت به چهارراه داشته باشد.با این‌حال به جز چند میدان معدود مثل تجریش و امام‌حسین‌(ع) و هفت‌حوض و تاحدودی میدان‌های ونک و ولیعصر‌(عج) و انقلاب و یکی، دو میدان دیگر، جای دیگری را نمی‌توان در شهر پیدا کرد که همتراز چهارراه ولیعصر (عج) این‌قدر زنده باشد.هر روز رفت‌وآمدهای زیادی در چهارراه ولیعصر‌(عج) انجام می‌شود؛ رفت‌وآمدهایی که مبدا یا مقصد بخشی از آن‌ها خود چهارراه ولیعصر‌(عج) است. کارکردهای فرهنگی، تجاری و حتی اداری محدوده و قرارگیری چند مرکز مهم فرهنگی و یکی، دو بازار مهم خاص در مجاورت این چهارراه، کیفیت این رفت‌وآمدها را به شکل قابل‌توجهی خاص می‌کند. به سبب موقعیت خاص چهارراه ولیعصر‌(عج) در جغرافیای تهران بسیاری از قرارهای دوستانه در این چهاراه گذاشته می‌شود.رونق رستوران‌ها، اغذیه‌فروشی‌ها و از آن مهم‌تر کافه‌های پرمشتری اطراف چهارراه، نشان از رونق این منطقه دارد. در ارزیابی شهرشناسان برای بررسی زنده بودن یا نبودن یک‌نقطه، یکی همین رونق کافه‌ها، رستوران‌ها و اغذیه‌فروشی‌های گذری است و از این جهت، موقعیت اجتماعی و شهری چهارراه ولیعصر (عج) در تهران موقعیتی ممتاز و استثنایی است.

موقعیت فرهنگی
تجمع چند کارکرد فرهنگی در محدوده چهارراه ولیعصر‌(عج) باعث شده تا این نقطه از شهر به‌عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی تهران شهرت داشته باشد. قرارگیری ساختمان تئاترشهر که بهترین سالن‌های حرفه‌ای تئاتر ایران در آن قرار دارد، در چهارراه ولیعصر‌(عج) نقش ویژه و تعیین‌کننده‌ای در این میان دارد.
فضای مقابل این ساختمان که متعلق به بخش شمال‌غربی پارک دانشجو است، فضایی است که گاهی اوقات به‌عنوان مرکزی برای هنرهای نمایشی و اجراهای خیابانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.این قسمت از پارک دانشجو کارکردی شبیه به یک پلازای شهری را دارد و به همین خاطر عملکرد آن و حتی فرم محوطه آن متفاوت از بقیه فضاهای پارک دانشجو است. این پارک یکی از معروف‌ترین پارک‌های تهران است اما با این همه کل پارک جز آن‌که در بخش غربی‌اش متاثر از حضور تئاتر شهر است، ویژگی خاص دیگری ندارد و حتی گاهی کارکرد منفی اجتماعی هم دارد. از سوی دیگر در مجاورت چهارراه ولیعصر‌(عج) و به فاصله کمی در شرق این چهارراه یک ساختمان مهم فرهنگی دیگر قرار دارد.تالار وحدت که هنوز هم به‌رغم ساخته شدن چندین و چند سالن بزرگ که به‌منظور برگزاری کنسرت‌های موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باز هم حرفه‌ای‌ترین و تخصصی‌ترین سالن برای اجرای انواع سبک‌های موسیقی است.این 2 ساختمان باعث می‌شوند تا محدوده‌ میانی خیابان‌های حافظ و ولیعصر(عج)‌، به‌عنوان مرکز هنری تهران - شهری که تاسیسات و ساختمان‌هایی که کارکرد هنری در آن دارند، زیاد نیست- شناخته شود.با این همه موقعیت فرهنگی محدوده چهارراه ولیعصر‌(عج)‌، محدود به وجود این 2 مرکز هنری نیست. در غرب این محدوده می‌توان تاثیر فرهنگی خیابان انقلاب را هم مشاهده کرد که تا چهارراه ولیعصر‌(عج) کشیده شده است.
طول بلند خیابان انقلاب - از میدان انقلاب تا میدان امام حسین‌(ع) – و قرارگیری مهم‌ترین بازار فرهنگی تهران - بازار کتاب- و همین‌طور قرارگیری دانشگاه تهران و یکی، دو دانشگاه دیگر، سبب شده تا خیابان انقلاب به‌عنوان یکی از فرهنگی‌ترین خیابان‌های تهران شهرت پیدا کند. این شهرت تا چهارراه ولیعصر‌(عج) هم کشیده شده و غرب این چهارراه را به‌شدت تحت‌تاثیر خود قرار داده است.

موقعیت دانشگاهی
در میان شهرشناسان نمی‌توان کسی را پیدا کرد که در میان چند مرکز مهم پایتخت که شهر را تحت‌تاثیر خود قرار داده‌اند، نام دانشگاه تهران را قرار ندهد. دانشگاه تهران آن‌قدر مهم است که یک میدان معمولی مثل انقلاب، صرفا به‌دلیل همجواری با آن تبدیل به یکی از مهم‌ترین میدان‌های پایتخت می‌شود یا این‌که بازار کتاب ایران، به‌جای آن‌که مثل انواع و اقسام بازارهای دیگر به چند بازار اصلی و فرعی در محدوده بازار قدیم و سایر محلات شهر تقسیم شود، به‌صورت متمرکز در مقابل آن شکل می‌گیرد.
در ردیابی شعاع تاثیر این دانشگاه باید تمام طول میدان انقلاب تا چهارراه ولیعصر‌(عج) را دید و از شمال تا محدوده بلوار کشاورز و از جنوب تا کوچه‌ پسکوچه‌های خیابان‌های‌جنوبی خیابان انقلاب را در نظر گرفت.به جز دانشگاه تهران، در حوالی چهارراه ولیعصر‌(عج) می‌توان چند دانشگاه دیگر را هم سراغ گرفت. ساختمان دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی در امتداد خیابان انقلاب و دانشگاه‌های هنر و دانشگاه پلی‌تکنیک (در امتداد خیابان ولیعصر‌(عج)‌) که با چهارراه ولیعصر‌(عج) تهران در ارتباط مستقیم‌اند. نکته جالب توجه در این میان، شاید وزن سنگین هنری این دانشگاه‌ها (دانشکده هنرهای زیبا، دانشکده هنر و معماری دانشگاه‌آزاد و دانشگاه هنر) باشد که روی چهارراه ولیعصر‌(عج) و بویژه کافه‌های اطراف آن سایه انداخته است.جز این‌ها، نباید بی‌اعتنا از همجواری چهارراه ولیعصر‌(عج) با دبیرستان تاریخی البرز تهران گذشت؛ دبیرستانی که در ابتدای تاسیس‌اش نقشی فراتر از یک دبیرستان معمولی داشته و قرار بوده تا از روی نمونه‌های امریکایی، مدلی از تحصیلات میانی را که معروف به «کالج» است در ایران ارائه کند.
البرز البته درحال‌حاضر یک دبیرستان معمولی مثل دبیرستان‌های دیگر است و شاید در یک نگاه کلی خیلی نتوان میان آن با بقیه دبیرستان‌ها تفاوت‌های اساسی دید اما به‌هرحال نباید فراموش کنیم، به اعتبار قرارگیری این مدرسه، نام محله‌ای معروف در تهران «کالج» گذاشته شده و عناوینی چون چهارراه یا پل‌کالج، نام‌هایی آشنا در مناسبات شهری تهران شده‌اند.
شاید امروز خیلی نتوان نسبتی را بین این مدرسه و چهارراه ولیعصر‌(عج) و خیابان انقلاب جست‌وجو کرد اما قطعا در گذشته همجواری این مدرسه با این خیابان و چهارراه مهم، نقش تاثیرگذاری در شکل‌گیری ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی و شهری این منطقه داشته است.

موقعیت تجاری و اقتصادی
درباره ویژگی‌های خاص فرهنگی چهارراه ولیعصر‌(عج) آن‌قدر صحبت شده که تردیدی وجود ندارد محدوده اطراف چهارراه ولیعصر‌(عج) را باید با کمی تخفیف، قلب‌ فرهنگی پایتخت دانست.کارکرد تجاری و اقتصادی این منطقه هم البته تحت‌تاثیر همین ویژگی‌های فرهنگی شکل گرفته است. چهارراه ولیعصر‌(عج) در امتداد خیابان انقلاب، بازار کتاب‌فروشی است. حتی در محدوده شمال‌شرقی چهارراه هم، پیش از آن‌که واحدها و مغازه‌های تجاری به لباس‌فروشی‌ها و کفش‌فروشی‌های امتداد خیابان انقلاب و چهارراه کالج برسند، جسته‌و‌گریخته مغازه‌های مهرفروشی و تابلوسازی‌ها و کانون‌های تبلیغاتی قرار دارند که فاصله چندانی با ساحت فرهنگی ندارند.
در محدوده شمالی چهارراه و در امتداد خیابان ولیعصر‌(عج) هم بازار کامپیوتر و نرم‌افزار تهران ساماندهی شده که علاوه بر خرید و فروش سخت‌افزارهای کامپیوتری، می‌توان از این بازار سراغ انواع خدمات فرهنگی مدرن را هم گرفت و جدیدترین نرم‌افزارهای روز دنیا را از آن‌جا تهیه کرد.
دامنه بازار کامپیوتر چهارراه ولیعصر‌(عج) از شمال تا میدان ولیعصر‌(عج) کشیده شده و با شدت و حدت کمتری آن‌جا هم به‌صورت بازارچه‌های مشترک موبایل و کامپیوتر جریان پیدا کرده است.این نشان‌دهنده تثبیت موقعیت تجاری مدرن چهارراه ولیعصر‌(عج) با کاربری خدمات کامپیوتری در تهران امروز است. در این میان فقط کمی حال و روز بخش جنوب‌غربی چهارراه متفاوت به نظر می‌رسد که البته آن را باید در راستای غلبه قدرت فضای تجاری خیابان جمهوری و چهارراه امیراکرم به بالا ارزیابی و تحلیل و تفسیر کرد.

ساختمان‌ها و بناهای مهم محدوده
وقتی صحبت از بناها و ساختمان‌های مهم چهارراه ولیعصر‌(عج) می‌شود، بی‌گمان ذهن همه به سمت‌ ساختمان تئاتر‌شهر می‌رود که یکی از بهترین نمونه‌های تجربه معماری مدرن در دهه 40 به شمار می‌رود.هر جا صحبت از نمونه‌های موفق معماری معاصر در 40، 50 سال اخیر شده، نام تئاتر‌شهر در ردیف تجربه‌های موفق دیگری چون موزه هنرهای معاصر یا چند بنای یادمانی مثل سردر دانشگاه تهران و برج آزادی قرار گرفته است.در همه این نمونه‌ها و به‌طور خاص ساختمان تئاترشهر که موضوع مورد صحبت ماست، می‌توان معماری مدرن حساب‌شده‌ای را دید که بدون استفاده از روش‌های عجیب‌و‌غریب، زیبایی‌شناسی فرمالیستی تحت‌تاثیر معماری ایرانی و اسلامی و همین‌طور عملکرد مطلوب را در مقابل مخاطب فراهم کرده‌اند. ساختمان دایره‌ای شکل تئاترشهر، در میانه‌های دهه 40 به پیشنهاد گروهی از هنرمندان تئاتر در محل کافه‌ شهرداری ساخته شد.کار ساخت این ساختمان در سال 50 به پایان رسید و با اجرای نمایش «باغ‌آلبالو»ی چخوف، رسما تئاتر) شهر وارد ادبیات فرهنگی تهران شد. طراحی این ساختمان منسوب به امیرعلی سردار افخمی و بیژن انصاری است. به‌جز این ساختمان مهم در این محدوده باید به ساختمان تالار وحدت هم اشاره شود که به‌عنوان یک ساختمان تخصصی برای اجرای موسیقی و اپرا بسیار حساب شده است. ساختمان تالار در سال 1346 توسط یوگینا آفتاندلیانس بر اساس مدل نمونه اپراهال وین ساخته شده است‌.البته شاید اگر به جز ساختمان تالار وحدت، نمونه‌های دیگری از سالن‌های تخصصی اجرای اپرا و کنسرت موسیقی وجود داشت، آن‌قدر معماری تالار وحدت جلب توجه نمی‌کرد. مهم‌ترین ویژگی این ساختمان، حساب‌شده بودن فضاهای داخلی آن است که نیازهای مخاطبان و هنرمندانی را که روی سن برنامه اجرا می‌کنند، فراهم می‌کند. در شمارش دیگر ساختمان‌های مهم محدوده چهارراه ولیعصر (عج)‌، خیلی نباید انتظار مواجهه با معماری‌های خوب را داشت.حتی در مواردی مثل ساختمان بازار رضا که مهم‌ترین بازار کامپیوتری ایران است؛ ساختمان از حداقل‌های معماری مراکز تجاری بی‌بهره است. اما با همه این‌ها اگر کسی در جست‌وجوی معماری خوب در کوچه پسکوچه‌های چهارراه ولیعصر(عج) به‌خصوص در مسیر خیابان انقلاب و به سمت دانشگاه تهران قدم بزند، با نمونه‌های زیادی از تجربه‌های خوب معماری مدرن که عمدتا در دهه‌های 40 و 50 انجام شده‌اند مواجه خواهد شد.اگر قرار به این باشد که ساختمان دانشگاه تهران و همین‌طور ساختمان مدرن مدرسه البرز را هم در زمره ساختمان‌های مهم این محدوده به‌حساب بیاوریم، آن وقت نباید بی‌تفاوت از کنار تجربه موفق معماری نوکلاسیک دانشگاه تهران در دهه‌ 20 و هیمنطور معماری مدرن دبیرستان البرز گذشت.

زندگی مسکونی
صحبت درباره وضعیت کنونی زندگی مسکونی در محدوده چهارراه ولیعصر‌(عج) چندان کار ساده‌ای نیست. شاید اگر 20‌سال پیش قرار بر این بود، می‌شد ساده‌تر در این باره صحبت کرد و گفت که طبقه خاصی از مردم عمدتا با سابقه فرهنگی در محدوده خیابان‌های انقلاب و ولیعصر‌(عج) سکونت دارند.
یکی از مناطق مرغوب مسکونی این منطقه در بخش‌های جنوب و جنوب‌شرقی پارک دانشجو در چهارراه ولیعصر‌(عج) و در کوچه پسکوچه‌های خیابان خارک و... واقع شده بود. اما درحال‌حاضر بسیاری از این خانه‌ها تبدیل به دفاتر شرکت‌های کوچک شده‌اند و دیگر مثل سابق زندگی در این منطقه جریان ندارد.
کما‌‌این‌‌که حتی از این محدوده بالاتر چنین پدیده‌ای تا مرز خیابان‌های مطهری و عباس‌آباد بالا آمده و زندگی مسکونی در مقابل هجمه دفاتر اداری و شرکت‌های بزرگ و کوچک ناچار به عقب‌نشینی به سمت خیابان‌های شمالی‌تر شده‌ است.

ترافیک و حمل‌ونقل عمومی
قاعدتا محل تلاقی مهم‌ترین خیابان‌های یک شهر باید شلوغ‌ترین ترافیک‌های موجود در آن شهر باشد. ترافیک چهارراه ولیعصر‌(عج) البته اغلب ترافیک سنگینی است، اما باز هم در میان تقاطع‌های پررفت‌وآمد تهران، یکی از بهترین نمونه‌هاست.اعمال محدودیت طرح ترافیک البته در این میان بی‌تاثیر نیست، اما شاید از این مهم‌تر، قابلیت انتقال سریع حرکت‌ها در خیابان‌ انقلاب و یک درجه پایین‌تر خیابان ولیعصر‌(عج) باعث شده تا اوضاع در این چهارراه آن‌طور که انتظار می‌رود بد و وحشتناک نباشد.

ضمن این‌که بخش بزرگی از هر دو خیابان انقلاب و ولیعصر‌(عج) در سال‌های اخیر به سرویس رفت‌وآمد اتوبوس‌های تندرو (BRT) اختصاص داده شده است، چند سالی است که مسیر سواره‌رو عمومی شلوغ‌تر از سابق است، اما با این همه باید میزان رفت‌وآمدهایی را که هر روز از طریق مسیرهای BRT در مسیرهای شرقی - غربی خیابان انقلاب و شمالی - جنوبی خیابان ولیعصر‌(عج) انجام می‌شود را در نظر گرفت و در مجموع به این نتیجه رسید که با توجه به تعداد سفرهایی که شهروندان هر روز از محدوده چهارراه ولیعصر‌(عج) انجام می‌دهند، عملکرد ترافیکی این چهارراه چندان بد نیست.
جز این قرارگیری ایستگاه خطوط سوم و چهارم متروی تهران هم در محدوده چهارراه ولیعصر‌(عج) باعث شده تا عملکرد ترافیکی این چهارراه، به‌خصوص در مقیاس کلانشهری بهتر شود. با این همه نمی‌توان از برخی تاثیرات منفی که این کارکرد ترافیکی بر کارکرد فرهنگی و اجتماعی چهارراه ولیعصر(عج) دارد، غافل بود. نگرانی‌هایی که در سال‌های گذشته در این مورد به وجود آمده بود، می‌توان در این راستا ارزیابی کرد که البته تاحدودی این نگرانی‌ها با تعامل شهرداری تهران و اصحاب فرهنگ و هنر، به‌ویژه مدیران فرهنگی، رفع شد. چهارراه ولیعصر‌(عج) درحال‌حاضر بسیار شلوغ و پررفت‌وآمد است.کارکرد جدید ترافیکی آن هم این رفت‌وآمدها را تشدید کرده، اما نباید فراموش کرد مادامی که کارکرد ترافیکی بر کارکردهای فرهنگی - اجتماعی چهارراه ولیعصر‌(عج) غلبه نکرده است، باید از افزایش حضور اجتماعی مردم در یک نقطه بزرگ مکث شهری استقبال کرد. چهارراه ولیعصر‌(عج) یکی از زنده‌ترین نفاط تهران بوده و هست و شاید در سال‌های آینده با تغییر و بهسازی مناسبات شهری و اجتماعی و فرهنگی از این هم زنده‌تر شود.

مطالب مرتبط:

نظرات
ارسال نظر

manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۸ - ۱۴:۰۴:۳۸
Ahaa, its pleasant conversation concerning this piece of writing at this place at this web site, I have read all that,
so now me also commenting at this place.
manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۱۹ - ۱۸:۴۱:۲۷
I am not sure where you're getting your information, but great topic.
I needs to spend some time learning much more or understanding more.
Thanks for magnificent info I was looking for this information for my mission.
manicure
- ۱۳۹۶/۰۱/۲۰ - ۱۰:۰۱:۲۰
I savour, lead to I found exactly what I was taking a look for.
You've ended my 4 day long hunt! God Bless
you man. Have a great day. Bye
manicure
- ۱۳۹۶/۰۲/۱۸ - ۰۲:۴۸:۳۸
This piece of writing is in fact a fastidious one it helps new web people, who are wishing for blogging.
leliapezley.wordpress.com
- ۱۳۹۶/۰۳/۰۱ - ۰۰:۴۱:۲۴
With havin so much content and articles do you ever run into any issues of plagorism or copyright infringement?
My website has a lot of exclusive content
I've either authored myself or outsourced but it appears a lot of
it is popping it up all over the internet without my authorization. Do you know any ways
to help prevent content from being ripped off? I'd truly appreciate it.
foot pain bottom
- ۱۳۹۶/۰۳/۳۱ - ۱۵:۱۳:۰۷
My brother suggested I might like this website. He
was totally right. This put up actually made my day.
You cann't consider just how a lot time I
had spent for this info! Thank you!
What causes pain in the back of the heel?
- ۱۳۹۶/۰۵/۰۷ - ۲۱:۲۳:۲۳
You really make it appear really easy along with your presentation however I to find this matter
to be really one thing that I feel I would
never understand. It seems too complex and very wide for
me. I am having a look ahead on your subsequent put up, I'll attempt to get the cling
of it!
Do you get taller when you stretch?
- ۱۳۹۶/۰۵/۰۷ - ۲۳:۱۲:۲۰
Useful info. Fortunate me I found your site
by chance, and I am shocked why this twist of fate did not took place in advance!
I bookmarked it.
How you can increase your height?
- ۱۳۹۶/۰۵/۳۱ - ۰۹:۵۲:۰۲
Greetings from California! I'm bored at work so I decided to browse your blog
on my iphone during lunch break. I really like the information you provide here and can't wait to
take a look when I get home. I'm surprised at how fast
your blog loaded on my mobile .. I'm not even using WIFI, just
3G .. Anyways, fantastic blog!